Obowiązkowym punktem podczas powtórek do egzaminu maturalnego z biologii jest cykl komórkowy oraz dwa najczęściej spotykane podziały komórki – mitoza i mejoza. Właśnie z myślą o maturzystach, postanowiłam zebrać trochę ciekawych materiałów w jednym miejscu.

Zacznijmy od szybkiego przypomnienia wiadomości:

Cykl komórkowy  to nic innego jak cykl życiowy komórki: obejmuje podział komórki  i interfazę (fazę międzypodziałową) która może obejmować nawet 90% długości trwania cyklu. W interfazie wyróżniamy kolejno:

• Fazę G1 (od ang. gap – przerwa; fazy G zostały mylnie określono jako przerwy, bo w momencie, gdy zostały zaobserwowane po raz pierwszy, komórki wydawały się nieaktywne) – komórka przygotowuje się do podziału: rośnie, zwiększa syntezę białek budulcowych i enzymatycznych oraz RNA
• Fazę S – (od ang. synthesis) – synteza DNA prowadząca do zreplikowania materiału genetycznego (na koniec tej fazy w komórce jest podwójna ilość chromosomów)
• Fazę G2 – komórka syntetyzuje białka potrzebne do utworzenia wrzeciona podziałowego (głównie tubulinę), następuje duplikacja centrioli
• Fazę M – fazę podziału, czyli mitozę u komórek somatycznych i mejozę w przypadku komórek rozrodczych. Po niej następuje cytokineza, czyli podział cytoplazmy.

Mitoza to podział komórki na dwie identyczne komórki potomne. W ten sposób dzielą się komórki somatyczne, np. komórki naszego naskórka. Mejoza zachodzi dwuetapowo, a w jej wyniku powstają cztery komórki potomne o zmniejszonej o połowę liczbie chromosomów w jądrze – gamety (np. komórka jajowa i plemnik) lub spory.

Podsumowanie najważniejszych informacji zebrałam w tabeli:

• MATURA 2017 – BIOLOGIA
X
Aby otrzymać dokument, zapisz się do NEWSLETTERA.

Jeśli macie problem z zapamiętaniem kolejnych faz mitozy czy mejozy – o sposobach na skuteczne zapamiętywanie przeczytacie w artykule 5 dowodów na to, że nauka nie musi być poważna lub 5 sposobów na trening pamięci i skuteczniejszą naukę.

Jeśli chcecie zgłębić temat i utrwalić wiadomości, poniżej zamieszczam kilka filmów. Materiały, które Wam polecam są produkcji Khan Academy, więc możecie być spokojni o ich wartość merytoryczną:
Cykl komórkowy:

Mitoza:

Mejoza:

Oprócz tego przygotowałam dla Was zestaw fiszek, które ułatwią przypomnienie, utrwalenie lub po prostu naukę tego materiału:

• MITOZA I MEJOZA – FISZKI

Użycie dowolne: można wymieszać je wszystkie, a potem rozdzielić odpowiednio obrazki na mitozę i mejozę, układając chronologicznie losy komórki, można sprawdzać swoją wiedzę na wyrywki, odgadując poszczególne fazy na podstawie obrazka (UWAGA – z takim zadaniem możecie spotkać się na maturze!) albo po prostu, traktować jak zwykłe fiszki do powtórki materiału.

Wystarczy wydrukować dwustronnie (najlepiej na grubszym papierze), wyciąć i działać.
Powodzenia!

Olga Rodzik

Magister biotechnologii, autorka projektu Pani od biologii. Od 7 lat związana z edukacją i popularyzacją nauki, głównie nauk biologicznych. Prowadzi zajęcia zarówno z przedszkolakami jak i studentami, ale najlepiej pracuje jej się z licealistami. Jest wielką entuzjastką neuroedukacji, której założenia stara się wykorzystywać w swojej pracy.